اگر پنکه نچرخد چه کنیم؟
علت نچرخیدن پرهای پنکه
پنکه یکی از رایج ترین وسایل سرمایشی در فصل گرما است از جمله مشکلاتی که این دستگاه دارد، نچرخیدن پره ها و کار نکردن آنها است. یکی از سوالات پر تکرار شما کاربران عزیز این است که چرا پره پنکه نمی چرخد؟ و یا علت نچرخیدن گردن پنکه ایستاده چیست؟ در کل باید گفت که دلایل زیادی وجود دارد که دلیل کار نکردن و روشن نشدن این دستگاه باشد. ما قصد داریم در این مقاله به بررسی ۹ علت از خرابی پنکه و علت های نچرخیدن پره های آن بپردازیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
در ادامه به بررسی هر یک از موارد ذکر شده می پردازیم.
- ایراد در اتصالات داخل
- خرابی و سوختگی موتور
- خرابی خازن راه انداز
- گیر پاژ یا تاقان ها
- ایراد در بوش ها
- اتصال کوتاه در سیم پیچ
- ایجاد موانع بین پره ها
- مشکل در کلید چرخش
- تجمع گردو غبار و آلودگی
۱. اتصالات داخلی پنکه
اتصالات داخلی پنکه باعث می شود که برق به قسمت موتور نرسد و عملکرد پره ها را دچار مشکل کند. امکان دارد در اثر ضربه زدن به پنکه و یا استفاده طولانی مدت از دستگاه باعث شده باشد که سیم ها فرسوده و یا شل شده باشند، نمی توانند جریان برق را به خوبی منتقل کنند.
راه حل
- برای بررسی اتصالات داخلی، باید ابتدا پنکه را باز کنید.
- تمامی اتصالات وسیمهای داخل پنکه را بررسی کنید.
- سیمهای فرسوده را تعویض کنید و یا اگر سیم ها شل بودند آنها را محکم کنید.
۲. خرابی و سوختگی موتور
از آنجایی که موتور یکی از قسمتهای مهم هر وسیله ی برقی است میتوان گفت، موتور پنکه قلب این دستگاه میباشد. وظیفه موتور تامین نیروی محرکه برای چرخش پره ها است. زمانی که موتور می سوزد پره ها نیز از حرکت باز می ایستند. کار کردن طولانی مدت و مداوم پنکه، در فضای گرم میتواند باعت داغ شدن موتور شود.
راه حل
- پنکه را با استفاده از ابزار مخصوص مانند:پیچ کوشتی مناسب، باز کنید.
- در صورتی که هر یک از قطعات خراب شده باشند، باید اقدام به تعویض آن کنید.
- تعمیر موتور پنکه زیاد به صرفه نمی باشد بهتر است موتور را تعویض کنید.
- اگر خودتان تجربه کافی برای این کار را ندارید، پیشنهاد میکنم از یک تعمیر کار برای این کار کمک بگیرید.
۳. خرابی خازن راه انداز
خازن راه انداز یک قطعه بسیار پر کاربرد است. این قسمت وظیفه دارد به موتور پنکه کمک کند تا از ابتدای شروع به کار دستگاه گشتاور لازم برای چرخاندن پره ها را ایجاد کند. در صورتی که خازن خراب شود، موتور نمی تواند نیروی کافی را تولید کند و در نهایت باعث از کار افتادن پره ها می شود.
راه حل
- باید خازن راه انداز را با دقت بررسی کنید در صورتی که بر روی آن ترک خوردگی، برآمدگی و یا نشانه ای از سوختگی دیده شود، ممکن است این قطعه خراب شده باشد.
- در صورتی که خازن راه انداز خراب شده باشد می توانید این قسمت را تعویض کنید، پیشنهاد میکنم حتما به ولتاژ و ظرفیت خازن جدید توجه کنید.
۴. گیرپاژ یاتاقان ها
یکی از علت های مهم کار نکردن پره های پنکه مربوط به گیرپاژ یا تاقان است. وظیفه این قسمت روان سازی حرکت موتور می باشد که با استفاده طولانی مدت یاتاقان امکان دارد به علتهایی مانند: کمبود روغن کاری، ورود ذرات خارجی و سایش طبیعی، دچار گیرپاژ شوند. همین امر باعث افزایش اصطکاک در داخل موتور می شود در نهایت، پره ها از کار می افتند.
راه حل
- یاتاقان ها که در دو طرف محور موتور قرار دارند؛ نباید هیچ گونه آلودگی، ساییدگی و گیرپاژ داشته باشند.
- در صورتی که یاتاقانها کثیف بودند آنها را با یک دستمال نرم و تمیز پاک کنید. توجه داشته باشید از حلال های قوی برای تمیز کردن این کار استفاده نکنید؛ زیرا امکان دارد به قطعات دیگر آسیب برساند.
- میتوانید از روغن مخصوص یاتاقان برای حل این مشکل بهره بگیرید. مقداری از آن را به یاتاقان اضافه کنید. مواظب باشید که روغن اضافی روی سایر قسمتهای دیگر ریخته نشود.
- اگر یاتاقان خراب شده باشد باید حتما آن را تعویض کنید.
۵. ایراد در بوش ها
یکی دیگر از علت های نچرخیدن پنکه می توان خرابی بوش ها باشد. آنها وضیفه دارند که؛ محور موتور دستگاه را در جای خود نگه دارند و به چرخش روان آن کمک کنند. استفاده مداوم از پنکه باعت می شود که بوش ها فرسوده، دچار ساییدگی یا ترک خوردگی شوند. همین دلیل باعث افزایش اصطکاک در محور موتور می شود. در نهایت موتور نمی تواند پره ها را به حرکت در آورد. پیش می آید که موتور روشن می شود اما پره های پنکه حرکت نمی کنند یا سرعت چرخیدن پره ها بسیار کم است. در این صورت ممکن است بوش ها خراب شده باشند.
راه حل
- محفضه موتور را باز کنید تا به قسمت پوش ها دسترسی پیدا کنید.
- پوش ها را از نظر ترک خوردگی، ساییدگی یا شل شدگی بررسی نمایید.
- پوش های آسیب دیده را تعویض کنید.
- توجه داشته باشید هنگام خرید بوش جدید، حتما مدل و اندازه دقیق بوش مورد نیاز خود را مشخص کنید.
۶. اتصال کوتاه در سیم پیچ
ساییده شدن سیم ها و فرسودگی آنها یکی دیگر از دلایل شایع روشن نشدن پنکه است. ورود رطوبت به داخل موتور می تواند باعث ایجاد مسیرهای رسانای الکتریکی بین سیم ها شود. وقتی که دستگاه اتصال می کند، جریان الکتریکی از سیم پیچ ها عبور نمی کند و مسیر کوتاه شده را انتخاب می کند. این عمل باعث کاهش جریان در سایر قسمت های سیم پیچ در نهایت کاهش گشتاور موتور می شود. اتصالات کوتاه باعث می شود که موتور نتواند پره ها را به چرخش درآورد و در نتیجه پنکه خاموش می شود.
راه حل
- سیم ها را به دقت بررسی کنید تا محل اتصال کوتاه را پیدا کنید. امکان دارد به یک مولتی متر نیاز پیدا کنید.
- اگر محل اتصال کوتاه کوچک باشد عایق سیم ها آسیب ندیده باشند، می توانید با عایق کاری دوباره محل اتصال کوتاه، مشکل را برطرف کنید.
- در صورتی که سیم پیچ زیاد خراب شده باشد، باید آن را تعویض کنید. بهتر است این کار توسط یک تکنسین انجام شود.
- پیشنهاد میکنم پس از تعمیر یا تعویض سیم پیچ؛ داخل موتور را با استفاده از یک دستمال تمیز، خوب پاک کنید تا گردو غبار داخل آن تمیز شود.
۷. ایجاد موانع بین پره ها
پیش می آید که وجود گرد و غبار، مو و یا اشیاع کوچک دیگر، می تواند باعث توقف چرخش پنکه شود. هر یک از این موانع ها میتوانند باعث شوند که جریان هوا به صورت یکنواخت بین پره ها پخش نشود. این دلیل می تواند تعادل پره های پنکه را به هم بزند و ممکن است باعث لرزش و از کار افتادن دستگاه شود.
راه حل
- با دقت تمامی قسمت ها را بررسی کنید. زیرا ممکن است که مو و ذرات کوچک در قسمتهای پنهان پنکه گیر کرده باشند.
- بهتر است با استفاده از یک چراغ قوه، قسمتهای پشت پنکه را به دقت بررسی کنید.
- اگر به موتور دسترسی دارید، بهتر است این قسمت را نیز بررسی کنید.
۸. مشکل در کلید چرخش
مشکل در کلید چرخش یکی از علتهای اصلی نچرخیدن پره ها است. وظیفه کلید چرخش ارسال سیگنال به موتور پنکه برای تعییر جهت چرخش پره ها است. ولی اگر این کلید دچار مشکل شود، عملکرد آن نیز تعییر می کند. در صورتی که کلید شکسته، ترک خورده یا دچار سایش شده باشد و یا اتصالات داخلی کلید، شل شده یا اکسید شده باشند. و به درستی عمل نکنند باعث توقف چرخش پره ها می شود.
راه حل
- کلید را بررسی کنید و هر گونه شکستگی یا آسیب فیزیکی اطمینان حاصل فرمایید.
- اگر کلید دادای پوشش پلاستیکی است، آن را باز کنید و اتصالات داخلی را بررسی کنید.
- کلید را با استفاده از یک دستمال تمیز و کمی الکل تمیز کنید.
- اتصالات داخلی کلید را محکم کنید و از سالم بودن سیم ها مطمعا شوید.
- در صورتی که با انجام دادن کارهای ذکر شده مشکل حل نشود، ممکن است کلید خراب شده باشد و باید تعویض شود.
۹. تجمع گرد و غبار و آلودگی
از دیگر علت های نچرخیدن پره های پنکه و حتی توقف کامل آن، میتوان به گرد و غبار و آلودگی روی پره ها اشاره کرد. گرد و غبار باعث می شود که اصطکاک بین پره ها و محیط اطراف افزایش یابد و مانع چرخش روان آنها شود. تجمع زیادگرد و غبار در بعضی از مدلهای پنکه، باعت می شود که دریچه هوا مسدد شود مانع گردش هوا و از کار افتادن پره ها می شود.
راه حل
- با استفاده از یک پارچه نرم گرد وغبار را به آرامی از روی پره ها پاک کنید.
- در صورتی که سطح آلودگی، گرد و غبار روی پره ها زیاد باشد می توانید آنها را با آب ولرم و مایع ظرف شویی به آرامی شستشو دهید. سپس با استفاده از یک دستمال نرم آنها را کاملا خشک کنید.
- بدنه پنکه را با یک دستمال مرطوب به آرامی تمیز کنید.
- دریچه هوا را بررسی کنید و در صورت لزوم آن را تمیز کنید.
- بعضی از مدلهای پنکه نیاز به روغن کاری دارند. برای این کار، از روغن مخصوص پنکه استفاد کنید.
